Forma działalności gospodarczej
Jeżeli mamy już pomysł na prowadzenie działalności gospodarczej, wiemy, co chcemy robić i jak to rozwijać w przyszłości. W głównej mierze skupiamy się na tworzonym produkcie i formie jego dostarczania, jednak do podjęcia pozostaje jeszcze jedna ważna decyzja – forma działalności gospodarczej.
Na podjęcie decyzji wpłynie wiele czynników, począwszy od kwestii organizacyjnych poprzez finansowe, w tym podatkowe.
W niniejszym artykule przybliżę podstawowe różnice pomiędzy spółkami osobowymi i kapitałowymi.
Działalność gospodarcza
Działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.
Prawo dopuszcza prowadzenie działalności w różnorakiej formie. Osoba fizyczna może prowadzić we własnym imieniu działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Ponadto Kodeks spółek handlowych daje nam możliwość podjęcia działalności w formie spółki handlowej, która podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego.
Rodzaje spółek
Wśród spółek handlowych wyróżnić możemy spółki osobowe oraz spółki kapitałowe. Spółkami osobowymi są: spółki jawne, komandytowe, partnerskie, akcyjno-komandytowe. Spółkami kapitałowymi są zaś spółki z ograniczoną odpowiedzialności oraz spółki akcyjne.
W obrocie gospodarczym pojawiają się również spółki cywilne. Pamiętajmy o tym, że spółka cywilna nie jest spółką prawa handlowego. Jest stosunkiem opartym na umowie, w której wspólnicy zobowiązują się do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w oznaczony sposób, w szczególności przez wniesienie wkładów.
Spółka cywilna w odróżnieniu od spółek handlowych nie podlega rejestracji w rejestrze przedsiębiorców ani wpisowi do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Wpisowi do ewidencji podlegają natomiast wspólnicy tej spółki będący osobami fizycznymi.
Jaka forma działalności gospodarczej będzie najlepszym wyborem?
Na powyższe pytanie nie ma jednej odpowiedzi. Wszystko uzależnione jest od naszych planów, potrzeb i możliwości. Niekiedy przepisy narzucają formę, w jakiej możliwe jest prowadzenie danej działalności gospodarczej. Dlatego konieczne jest wcześniejsze sprawdzenie przepisów.
Ponadto warto przemyśleć podejmowane czynności także ze względu na możliwy obowiązek wcześniejszego uzyskania koncesji lub zezwolenia. W późniejszym czasie może okazać się, że zmiana formy prawnej (przekształcenie) będzie utrudniona lub nawet niemożliwa ze względu na brak automatycznego przejścia uprawnień wynikających z tych zezwoleń lub koncesji (np. transport drogowy, apteki).
Każda z forma działalności gospodarczej wiąże się z innym zakresem odpowiedzialności za zobowiązania oraz innym sposobem podejmowania decyzji, czyli naszym wpływem na prowadzoną działalność. Także koszty prowadzenia działalności będą się różnić w zależności od wyboru jej formy.
Spółka osobowa
1) musi być co najmniej 2 wspólników;
2) przynajmniej jeden ze wspólników ponosi nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki;
3) zwykle występuje niewielka ilość wspólników (wyjątek spółka komandytowo-akcyjna gdzie może być wielu akcjonariuszy) z uwagi na sposób zarządzania spółką tj. reprezentowania na zewnątrz i prowadzenia jej spraw (zarządzanie wewnętrzne);
4) nie ma ustawowej minimalnej wysokości wkładów, jakie powinni wnieść wspólnicy (wyjątkiem spółka komandytowo-akcyjna – kapitał zakładowy powinien wynosić co najmniej 50.000 złotych);
5) konieczny jest wpis spółki do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego – dopiero z tą chwilą powstaje spółka.
(pomijam w rozważaniach spółkę partnerską, albowiem w tej formie można prowadzić działalność tylko w celu wykonywania wolnego zawodu, np. adwokaci, architekci, księgowi)
Spółka kapitałowa
1) może być tylko jeden wspólnik (spółki jednoosobowe), z tym zastrzeżeniem, że jedynym wspólnikiem nie może być jednoosobowa spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;
2) za zobowiązania spółki wspólnicy odpowiadają właściwie jedynie w granicach wysokości wkładu wnoszonego na pokrycie kapitału zakładowego;
3) Kodeks spółek handlowych przewiduje wysokość kapitału zakładowego oraz sposób jego pokrycia wkładami wnoszonymi przez wspólników (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – 5.000 złotych, spółka akcyjna – 100.000 złotych);
4) zwykle występuje wielu wspólników bowiem to zarząd prowadzi sprawy spółki oraz reprezentuje ją na zewnątrz;
5) powstają w chwili zawarcia umowy/statutu spółki, wówczas są to spółki w organizacji.
Polecam przemyślenie wielu kwestii już na etapie przygotowania umowy spółki. Przepisy dopuszczają pewne granice dowolności uregulowań, o których mogą zdecydować przyszli wspólnicy.
Oczywiście możliwa jest późniejsza zmiana umowy spółki, ale wiąże się ona z koniecznością uruchomienia pewnych procedur oraz poniesienia dodatkowych kosztów.
Jak założyć spółkę z o. o.
Prowadzenie działalności gospodarczej w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest w Polsce bardzo popularne. W dzisiejszym artykule podpowiadamy, jak prawidłowo założyć ją krok po kroku, …
Działalność gospodarcza cudzoziemców w Polsce – czy i jak cudzoziemiec może prowadzić firmę lub spółkę w Polsce?
Wielu przedsiębiorców z różnych krajów myśli o inwestowaniu i zawieraniu spółek za granicą. Niektórzy inwestują w Polsce. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w 2020 roku …