Co to jest decyzja administracyjna

Pojęcie decyzji administracyjnej funkcjonuje na gruncie prawa i postępowania administracyjnego. W praktyce wiele osób wie jak dokładnie zdefiniować ten termin. Czy w obecnych przepisach decyzja została jednak opisana? Odpowiedzi na to pytanie może udzielić Kodeks postępowania administracyjnego.

Decyzja administracyjna

Organy administracji państwowej i samorządowej załatwiają sprawy obywateli najczęściej poprzez wydanie odpowiedniej decyzji. Decyzje administracyjne rozstrzygają sprawę co do jej istoty w całości lub w części albo w inny sposób kończą sprawę w danej instancji.

Gdy jednak postępowanie z jakiejkolwiek przyczyny stało się bezprzedmiotowe w całości albo w części, organ administracji publicznej wydaje decyzję o umorzeniu postępowania odpowiednio w całości albo w części. Organ administracji publicznej może umorzyć postępowanie, jeżeli wystąpi o to strona, na której żądanie postępowanie zostało wszczęte, a nie sprzeciwiają się temu inne strony oraz gdy nie jest to sprzeczne z interesem społecznym.

Decyzję administracyjną możemy porównać w pewnym stopniu do rozstrzygnięcia sądowego (postanowienia lub wyroku zapadłego w konkretnej sprawie). Decyzja jest jednocześnie pismem urzędowym, które musi odpowiadać konkretnym wymogom formalnym – brak spełnienia tego warunku może przełożyć się na nieważność wydanej decyzji.

Decyzje mogą w całości lub części uwzględniać stanowisko wnioskodawcy, mogą jednak całkowicie odmiennie podchodzić do danego tematu. W przypadku, gdy strona postępowania nie jest zadowolona z wydanej decyzji administracyjnej może skorzystać z przysługującego jej prawa do wniesienia odwołania.

Treść decyzji administracyjnej

Podstawowa regulacja prawna odnosząca się do całokształtu wszystkich decyzji administracyjnych zawarta została w przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego. Zgodnie z treścią art. 107 KPA, decyzja bez względu na przedmiot, którego dotyczy musi zawierać:

• • oznaczenie organu administracji publicznej,
•  
  • datę wydania,
•  
  • oznaczenie strony lub stron,
•  
  • powołanie podstawy prawnej,
•  
  • rozstrzygnięcie,
•  
  • uzasadnienie faktyczne i prawne,
•  
  • pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie oraz o prawie do zrzeczenia się odwołania i skutkach zrzeczenia się odwołania,
•  
  • podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego pracownika organu upoważnionego do wydania decyzji,
•  
  • w przypadku decyzji, w stosunku do której może być wniesione powództwo do sądu powszechnego, sprzeciw od decyzji lub skarga do sądu administracyjnego – pouczenie o dopuszczalności wniesienia powództwa, sprzeciwu od decyzji lub skargi oraz wysokości opłaty od powództwa lub wpisu od skargi lub sprzeciwu od decyzji, jeżeli mają one charakter stały, albo podstawie do wyliczenia opłaty lub wpisu o charakterze stosunkowym, a także możliwości ubiegania się przez stronę o zwolnienie od kosztów albo przyznanie prawa pomocy.

Pamiętajmy, że przepisy szczególne mogą określać także inne składniki, które powinna zawierać decyzja. Uzasadnienie faktyczne decyzji powinno w szczególności zawierać wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, zaś uzasadnienie prawne – wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa.

Można odstąpić od uzasadnienia decyzji, gdy uwzględnia ona w całości żądanie strony; nie dotyczy to jednak decyzji rozstrzygających sporne interesy stron oraz decyzji wydanych na skutek odwołania. Organ może odstąpić od uzasadnienia decyzji również w przypadkach, w których z dotychczasowych przepisów ustawowych wynikała możliwość zaniechania lub ograniczenia uzasadnienia ze względu na interes bezpieczeństwa Państwa lub porządek publiczny.

Uzasadnienie stanowi integralną część decyzji i jego zadaniem jest wyjaśnienie rozstrzygnięcia stanowiącego dyspozytywną jej część. Z tego względu motywy decyzji powinny być tak ujęte, aby strona mogła poznać tok rozumowania poprzedzającego wydanie rozstrzygnięcia oraz zrozumieć i w miarę możliwości zaakceptować zasadność przesłanek faktycznych i prawnych, jakimi kierował się organ przy załatwianiu sprawy.

Prawidłowo zredagowane uzasadnienie wymaga logicznego i czytelnego przedstawienia przez organ swojego stanowiska. Ma ono przy tym kluczowe znaczenie dla realizacji zasady przekonywania wyrażonej w art. 11 KPA. Zgodnie z tym przepisem organ administracji jest zobowiązany do wyjaśnienia stronom zasadności przesłanek, którymi kierował się przy załatwieniu sprawy, aby w miarę możliwości doprowadzić do wykonania decyzji bez stosowania środków przymusu.

Zasada ta sprowadza się do wyjaśnienia stronie, że adresowana do niej decyzja wynika z racjonalnych przesłanek i jest oparta o przepisy obowiązującego prawa, to znaczy, że w istniejącym stanie prawnym i faktycznym sprawy wydanie innej decyzji było niemożliwe.

Decyzje odmowne (negatywne) dla wnioskodawcy powinny być przekonująco i jasno uzasadnione, zarówno co do faktów, jak i co do prawa, tak, aby nie było wątpliwości, że wszystkie okoliczności istotne dla sprawy zostały głęboko rozważone i ocenione, a ostateczne rozstrzygnięcie jest ich logiczną konsekwencją.

Poprawne pod względem merytorycznym uzasadnienie ma kluczowe znaczenie dla realizacji zasady przekonywania wyrażonej w art. 11 KPA Zgodnie z tym przepisem organ administracji jest zobowiązany do wyjaśnienia stronom zasadności przesłanek, którymi kierował się przy załatwieniu sprawy, aby w miarę możliwości doprowadzić do wykonania decyzji bez stosowania środków przymusu.

Złożenie kserokopii pisma nie stanowi o jego własnoręcznym podpisaniu. W takiej sytuacji, organ jest zobowiązany wezwać do usunięcia braków formalnych. W niniejszej sprawie do akt administracyjnych załączono jedynie kserokopię wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy.

Czy od decyzji administracyjnej można się odwoływać?

Kodeks postępowania administracyjnego przewiduje, że decyzją administracyjną załatwia się co do zasady większość spraw administracyjnych. Decyzje te nie zawsze są jednak zgodne z wolą stron, czasami mają dla nich charakter negatywny. Czy od wydanej decyzji można się odwołać? Co do zasady tak, ale w niektórych przypadkach nie będzie to w ogóle możliwe.

Odwołanie od decyzji administracyjnej

KPA przewiduje dwuinstancyjność procedury administracyjnej, co oznacza, że dana sprawa może toczyć się nie tylko przed organem I, ale także i II instancji. Aby tak się stało niezbędne jest wniesienie odwołania, które jest formą zakwestionowania wydanej decyzji.

Odwołanie od decyzji jest prawem każdej strony postępowania administracyjnego. Jeśli zostanie uznane powoduje przejście sprawy do wyższej instancji. Wniesienie odwołania nie gwarantuje jednak uzyskania pozytywnego efektu przez odwołującego się. Organ II instancji może bowiem utrzymać w mocy decyzję wydaną w I instancji.

Odwołanie wnosi się do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem organu, który wydał decyzję. Odwołanie wnosi się w terminie czternastu dni od dnia doręczenia decyzji stronie, a gdy decyzja została ogłoszona ustnie – od dnia jej ogłoszenia stronie.

Przepisy szczególne mogą przewidywać inne terminy do wniesienia odwołania. Jeśli strona chce wnieść odwołanie, lecz spóźni się ze złożeniem stosownego pisma to co do zasady utraci prawo do kwestionowania wydanej decyzji. Odwołanie przysługuje bowiem wyłącznie od decyzji, które nie są ostateczne.

Warto w tym miejscu także zaznaczyć, że odwołanie nie przysługuje także od decyzji wydanej w pierwszej instancji przez ministra lub samorządowe kolegium odwoławcze. W takim przypadku możliwe jest jednak wystąpienie do tego organu z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy.

Zrzeczenie się prawa do odwołania

W trakcie biegu terminu do wniesienia odwołania strona może zrzec się prawa do wniesienia odwołania wobec organu administracji publicznej, który wydał decyzję. Z dniem doręczenia organowi administracji publicznej oświadczenia o zrzeczeniu się prawa do wniesienia odwołania przez ostatnią ze stron postępowania, decyzja staje się ostateczna i prawomocna.

Zrzeczenie się prawa do złożenia odwołania jest czynnością procesową zawierającą oświadczenie woli i przy ocenie dopuszczalności odwołania tego oświadczenia należy zastosować przepisy Kodeksu cywilnego.

W konsekwencji odwołanie takiego oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło do adresata (organu administracji) jednocześnie ze zrzeczeniem się prawa, o którym mowa w art. 127a §1 KPA lub wcześniej. W przypadku natomiast niespełnienia tego warunku Kodeks postępowania administracyjnego, co do zasady, nie dopuszcza jego cofnięcia.

Dopóki nie upłynie termin do złożenia odwołania przez pozostałe strony postępowania lub nie zrzekną się one przysługującego im prawa – decyzja nie jest ostateczna i również podmiot, który wcześniej zrzekł się prawa do złożenia odwołania może oświadczenie to skutecznie cofnąć.

Cofnięcie oświadczenia, o którym mowa w art. 127a §1 KPA mogłoby nastąpić w terminie 14 dni, licząc od dnia doręczenia decyzji tej stronie. W tym terminie powinno być również złożone odwołanie. Po tej dacie lub po zaistnieniu zdarzeń, które skutkują uostatecznieniem i uprawomocnieniem się decyzji nie ma możliwości odwołania złożonego oświadczenia o zrzeczeniu się prawa do złożenia odwołania.

Jeżeli w postępowaniu występuje jedynie jedna strona, to skuteczne zrzeczenie się przez nią prawa do złożenia odwołania w oparciu o art. 127a §1 KPA rodzi ten skutek, że decyzja ta staje się natychmiast ostateczna i prawomocna. W konsekwencji strona ta nie ma możliwości cofnięcia złożonego przez nią wcześniej oświadczenia woli.

Skorzystanie przez jedną ze stron (lub część z nich) z prawa do złożenia oświadczenia o zrzeczeniu się prawa do wniesienia odwołania nie może rzutować na sytuację prawną pozostałych stron. Oznacza to, że dopóki nie upłynie termin do złożenia odwołania przez pozostałe strony postępowania lub nie zrzekną się one przysługującego im prawa decyzja nie jest ostateczna i również podmiot, który wcześniej zrzekł się prawa do złożenia odwołania może oświadczenie to skutecznie cofnąć.

Cofnięcie oświadczenia, o którym mowa w art. 127a §1 KPA mogłoby nastąpić w terminie czternastu dni, licząc od dnia doręczenia decyzji tej stronie. W tym terminie powinno być również złożone odwołanie. Po tej dacie lub po zaistnieniu zdarzeń, które skutkują uostatecznieniem i uprawomocnieniem się decyzji nie ma możliwości odwołania złożonego oświadczenia o zrzeczeniu się prawa do złożenia odwołania.