Powództwo przeciwko członkowi zarządu 299 KSH

Problem:

Czy istnieją szanse na dalsze odzyskiwanie należności, jeśli spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ogłosiła upadłość i nie ma środków na zaspokojenie wierzytelności z naszej kategorii lub egzekucja w stosunku do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością okazała się bezskuteczna?

Rozwiązanie:

Na podstawie artykułu 299 kodeksu spółek handlowych członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za zobowiązania spółki, jeśli egzekucja w stosunku do niej okaże się bezskuteczna.

Jedną (lecz nie jedyną) racjonalną obroną zarządu przed taką odpowiedzialnością jest wykazanie, że wniosek o ogłoszenie upadłości został złożony w terminie.

• Skarga pauliańska – najważniejsze informacje

Znowelizowane przepisy prawa upadłościowego określają ten termin na trzydzieści dni (wcześniej były to dwa tygodnie) od wystąpienia przesłanek do jej ogłoszenia. A występują one, jeśli spółka stała się niewypłacalna, tzn. jeżeli utraciła zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych.

Domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące. Domniemywa się również, że spółka jest niewypłacalna także wtedy, gdy jej zobowiązania pieniężne przekraczają wartość majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający 24 miesiące.

• Postępowanie sanacyjne – najważniejsze informacje

Jeżeli członkowie zarządu nie złożyli wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie, to aby zwolnić się z solidarnej odpowiedzialności za zobowiązania spółki muszą wykazać, że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z ich winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości wierzyciel nie poniósł szkody.

W większości sytuacji powództwo przeciwko członkom zarządu jest uzasadnione. Możemy je złożyć bez względu na to, czy spółka jest w upadłości, czy nie, o ile niemożliwe okazało się zaspokojenie wierzytelności z jej majątku. Roszczenie przedawnia się z upływem trzech lat od jego wymagalności.

W praktyce pozwanie członka zarządu często od razu wywołuje pozytywny skutek poprzez zaspokojenie w drodze ugody lub poprzez przeprowadzenie skutecznej egzekucji. Relatywnie często członkowie zarządu nie do końca zdają sobie sprawę ze swojej odpowiedzialności.

Nawet brak pozytywnego skutku w pierwszym okresie od wytoczenia powództwa i w trakcie pierwszej egzekucji znacznie poprawia sytuację wierzyciela na przyszłość. Zamiast tytułu wykonawczego w stosunku do spółki, która nie posiada majątku na zaspokojenie swoich zobowiązań, posiadamy tytuł w stosunku do osoby/osób fizycznych, których sytuacja finansowa może ulec zmianie w przyszłości.

Należy pamiętać, że roszczenie z artykułu 299 kodeksu spółek handlowych jest zastrzeżone tylko do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Nie ma ono swojego odpowiednika w spółce akcyjnej.

W tym drugim przypadku jedyną możliwością pociąganie do odpowiedzialności członka zarządu jest odpowiedzialność odszkodowawcza na zasadach ogólnych. Przenosi ona ciężar dowodowy (udowodnienia szkody, jej wysokości i związku przyczynowo – skutkowego) na powoda, co znacznie utrudnia dochodzenie roszczenia.