Obecnie najpowszechniejszymi wywłaszczeniami są te związane z realizacjami inwestycji drogowych. Nie ma przy tym jednolitych „taryf”, a kwoty odszkodowań różnią się bardzo mocno w zależności od lokalizacji nieruchomości. Przeczytaj dzisiejszy raport i dowiedz się, jak kształtują się ceny gruntów pod drogi w poszczególnych województwach.
Wywłaszczenia pod drogi – charakterystyka problemu
Rozwój gospodarczy wiąże się z rozwojem transportu. Budowa nowych dróg oraz modernizacja istniejących wymagają pozyskiwania nowych gruntów. Odbywa się to w drodze tzw. wywłaszczenia, czyli przymusowego odebrania praw do nieruchomości. Aby ułatwić proces, uchwalono Ustawę z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych. Akt ten umożliwia szybkie przejmowanie gruntów, ponieważ zezwoleniom na realizację inwestycji drogowych (decyzje ZRID) niemal zawsze nadawany jest rygor natychmiastowej wykonalności. Pozwala on inwestorowi od razu zająć nieruchomość, natomiast odszkodowanie za wywłaszczenie powinno zostać ustalone po 60 dniach (w praktyce trwa to znacznie dłużej).
Czy istnieją stałe stawki za grunty przejęte pod drogi? Każda sytuacja jest rozpatrywana indywidualnie, a odszkodowanie organ ustala w oparciu o wycenę rzeczoznawcy majątkowego. W tym celu specjalista sporządza tzw. operat szacunkowy. Kluczowym czynnikiem mającym wpływ na ceny gruntów pod drogi jest lokalizacja. Generalnie najwyżej wyceniane nieruchomości znajdują się w aglomeracjach dużych miast, a także w miejscowościach turystycznych. Trzeba mieć przy tym na uwadze, że najczęściej w skali kraju wywłaszczane są grunty rolne. W województwach tradycyjnie rolniczych, o najmniejszym zagęszczeniu ludności, ziemia jest nominalnie tańsza w porównaniu do regionów bardziej rozwiniętych gospodarczo i bardziej zurbanizowanych. Na cenę gruntów ma bowiem duży wpływ możliwość ich użytkowania, tj. potencjał dochodowy.
Raport powstał w celu orientacyjnego ukazania, jak kształtują się ceny gruntów pod drogi w poszczególnych województwach. Informacje zbierane były przez okres ok. 10 lat i są aktualne na marzec 2024 r. Analiza obejmuje ponad 2 tysiące cen transakcyjnych. Dane pochodzą z operatów szacunkowych klientów Kancelarii Prawnej Inlegis oraz innych dostępnych baz źródłowych (źródła własne).
Odszkodowania za wywłaszczenie gruntów rolnych w Polsce
Jak kształtowała się wysokości odszkodowań uzyskiwanych za wywłaszczenie gruntów rolnych w Polsce, w których klientów reprezentowała Kancelaria Prawna Inlegis? W trakcie analizy przebadano wyniki prawie 200 postępowań dotyczących wywłaszczanych gruntów rolnych z terenów wiejskich z obszaru całego kraju. Z badania wyłączono nieruchomości z gmin podmiejskich największych miast wojewódzkich, gdzie kwoty odszkodowań bardzo często przekraczają 100 zł/m kw.
Na terenie kraju można było zaobserwować dość dużą zmienność cen (rozpiętość cenową). Najwyższe kwoty odszkodowań wypłacane były za nieruchomości położone na obrzeżach miast, takie nieruchomości niejednokrotnie osiągały ceny powyżej 60 zł/m kw. Średnia jednostkowa kwota odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości rolne położone na terenach wiejskich wynosiła 32 zł/m kw., przy najczęstszej wypłacanej kwocie 31 zł/m kw.
Ceny gruntów drogowych w Polsce – tabela
Województwo | Cena maksymalna (zł/m kw.) | Cena minimalna (zł/m kw.) | Średnia arytmetyczna (zł/m kw.) | Mediana (zł/m kw.) | Dominanta (zł/m kw.) |
---|---|---|---|---|---|
Dolnośląskie | 180 zł | 10 zł | 54 zł | 50 zł | 36 zł |
Kujawsko-pomorskie | 80 zł | 7 zł | 24 zł | 16 zł | 15 zł |
Lubelskie | 90 zł | 6 zł | 33 zł | 31 zł | 21 zł |
Lubuskie | 56 zł | 6 zł | 34 zł | 33 zł | 38 zł |
Łódzkie | 125 zł | 9 zł | 42 zł | 34 zł | 22 zł |
Małopolskie | 217 zł | 8 zł | 77 zł | 60 zł | 68 zł |
Mazowieckie | 180 zł | 7 zł | 43 zł | 30 zł | 16 zł |
Opolskie | 43 zł | 5 zł | 21 zł | 20 zł | 24 zł |
Podkarpackie | 50 zł | 15 zł | 29 zł | 26 zł | 31 zł |
Podlaskie | 47 zł | 4 zł | 24 zł | 25 zł | 25 zł |
Pomorskie | 140 zł | 10 zł | 37 zł | 30 zł | 32 zł |
Śląskie | 280 zł | 6 zł | 51 zł | 46 zł | 40 zł |
Świętokrzyskie | 87 zł | 5 zł | 37 zł | 30 zł | 19 zł |
Warmińsko-mazurskie | 60 zł | 16 zł | 25 zł | 22 zł | 31 zł |
Wielkopolskie | 180 zł | 10 zł | 58 zł | 50 zł | 58 zł |
Zachodniopomorskie | 106 zł | 5 zł | 34 zł | 33 zł | 36 zł |
Mediana: wartość, powyżej i poniżej której znajduje się taka sama liczba transakcji.
Dominanta: wartość, za którą najczęściej nabywano grunty.
Ceny gruntów pod drogi w województwie dolnośląskim
Województwo dolnośląskie jest jednym z najprężniej rozwijających się regionów kraju. Produkt krajowy brutto (PKB) na mieszkańca jest wysoki, bezrobocie niskie, a poziom urbanizacji duży. Gęstość zaludnienia w odniesieniu do innych województw jest także znaczna.
Województwo charakteryzuje się dużą liczbą inwestycji drogowych, które realizowane są zarówno w miastach, jak i poza nimi. Jednymi z bardziej znaczących projektów tego typu są m.in. trwające obecnie budowy tras S3 i S8. W przygotowaniu jest także modernizacja autostrady A4 oraz budowa drogi S5 (Bolków-Sobótka). Oprócz tego w ostatnich latach powstało wiele inwestycji w miastach, m.in. obwodnica Wałbrzycha, a we Wrocławiu obwodnica Leśnicy oraz tzw. Aleja Wielkiej Wyspy.
Na terenie województwa można zaobserwować dość dużą zmienność cen (rozpiętość cenową). Najdroższe nieruchomości drogowe zarejestrowano w gminach podwrocławskich i na terenie pozostałych większych miast, takie nieruchomości niejednokrotnie osiągały ceny powyżej 80 zł/m kw., czasami nawet powyżej 150 zł/m kw. Maksymalna zanotowana cena osiągnęła aż 180 zł/m kw.
Dużo niższe ceny obserwowano na terenach małych miast i na obszarach wiejskich. W efekcie średnia cena w województwie dolnośląskim wyniosła 54 zł/m kw., natomiast najczęstszą kwotą odszkodowania wypłacaną przez organy było 36 zł/m kw. (tzw. dominanta).
Najniższe ceny – jedynie 10 zł/m kw. – zanotowano na obszarach najsłabiej zurbanizowanych z dala od większych miast. Wyceny dotyczyły dróg lokalnych, o małym znaczeniu komunikacyjnym.
Województwo | Cena maksymalna (zł/m kw.) | Cena minimalna (zł/m kw.) | Średnia arytmetyczna (zł/m kw.) | Mediana (zł/m kw.) | Dominanta (zł/m kw.) |
---|---|---|---|---|---|
Dolnośląskie | 180 zł | 10 zł | 54 zł | 50 zł | 36 zł |
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) planuje w 2024 r., dla województwa dolnośląskiego, złożyć wnioski o zezwolenie na realizację inwestycji drogowej (ZRID) dla pięciu odcinków o długości 58,6 km:
- DK8: rozbudowa Szczytna – Kłodzko,
- DK8: rozbudowa gr. państwa – Duszniki Zdrój,
- S8: Kobierzyce Północ – Kobierzyce Południe,
- S8: Kobierzyce Południe – Jordanów Śląski,
- S8: Jordanów Śląski – Łagiewniki Zachód.
Ceny gruntów pod drogi w województwie kujawsko-pomorskim
Województwo kujawsko-pomorskie charakteryzuje się przeciętnym poziomem urbanizacji oraz średnim wskaźnikiem PKB na mieszkańca, dość wysokie jest przy tym bezrobocie. Rolnictwo na terenie województwa jest generalnie nowoczesne, co sprawia towarowość (produkcja trafiająca na rynek) gospodarstw należy do największych w kraju.
Największą obecnie inwestycją drogową realizowaną w województwie kujawsko pomorskim jest budowa trasy S10 (Bydgoszcz-Toruń). Oprócz tego w przygotowaniu są projekty obwodnic większych miast.
Najdroższe nieruchomości drogowe zaobserwowano w gminach podmiejskich Bydgoszczy i Torunia oraz na terenie mniejszych miast, takie nieruchomości niejednokrotnie osiągały ceny powyżej 30 zł/m kw., czasami nawet powyżej 70 zł/m kw. (maksymalnie 80 zł/m kw.).
Na obszarach poza większymi ośrodkami miejskimi ceny były dużo niższe. W skali województwa panuje dość duża rozpiętość cenowa. Cena nieruchomości drogowych położonych na terenach wiejskich i w małych miastach była dużo niższa od tej w aglomeracjach, ostatecznie średnia cena dla województwa wyniosła 24 zł/m kw. Większość transakcji zawierana była natomiast z cenami wynoszącymi 15 zł/m kw. – jest to najniższa dominanta w przeanalizowanej próbie. Najmniej korzystne dla osób wywłaszczanych były wyceny na obszarach najsłabiej zurbanizowanych, gdzie płacono czasem zaledwie 7 zł/m kw.
Województwo | Cena maksymalna (zł/m kw.) | Cena minimalna (zł/m kw.) | Średnia arytmetyczna (zł/m kw.) | Mediana (zł/m kw.) | Dominanta (zł/m kw.) |
---|---|---|---|---|---|
Kujawsko-pomorskie | 80 zł | 7 zł | 24 zł | 16 zł | 15 zł |
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) planuje w 2024 r., dla województwa kujawsko-pomorskiego, złożyć wnioski o zezwolenie na realizację inwestycji drogowej (ZRID) dla odcinka o długości 11,9 km:
- S10: Toruń Zachód – Toruń Południe
Natomiast do końca roku 2024 najprawdopodobniej zostaną wydane decyzje ZRID dla czterech odcinków o długości ok. 56 km:
- S10: Bydgoszcz Południe – Bydgoszcz Emilianowo z rozbudową DK25
- S10: Bydgoszcz Emilianowo – Solec
- S10: Solec – Toruń Zachód
- S10: Toruń Zachód – Toruń Południe
Ceny gruntów pod drogi w województwie lubelskim
Większość ludności województwa lubelskiego mieszka na wsiach, przy czym gęstość zaludnienia jest relatywnie niska. Poza aglomeracją lubelską często panuje dość wysokie bezrobocie, a PKB na mieszkańca w województwie należy do najniższych w kraju. Te negatywne wskaźniki mają bezpośrednie przełożenie na ceny gruntów, które w porównaniu do innych regionów są nominalnie niskie. Jednocześnie na terenie województwa jest realizowanych wiele strategicznych inwestycji drogowych, m.in. budowa dróg S19, S12 i S17. Trzeba zaznaczyć, że należą one do największych obecnie projektów infrastrukturalnych w Polsce.
Na terenie województwa można było zaobserwować dość dużą zmienność cen. Najdroższe nieruchomości zanotowano w gminach podmiejskich Lublina oraz na terenie pozostałych większych miast, takie nieruchomości niejednokrotnie osiągały ceny powyżej 50 zł/m kw., czasami nawet powyżej 70 zł/m kw. (najwięcej 90 zł/m kw.).
Średnią, czyli 33 zł/m kw., zaniżyły ceny zanotowano na obszarach słabiej zurbanizowanych z dala od większych miast. Transakcje te dotyczyły dróg lokalnych, o małym znaczeniu komunikacyjnym, pod które płacono zaledwie 6 zł/m kw. Natomiast najczęstszą wypłacaną przez organy kwotą w województwie było 21 zł m/kw.
Województwo | Cena maksymalna (zł/m kw.) | Cena minimalna (zł/m kw.) | Średnia arytmetyczna (zł/m kw.) | Mediana (zł/m kw.) | Dominanta (zł/m kw.) |
---|---|---|---|---|---|
Lubelskie | 90 zł | 6 zł | 33 zł | 31 zł | 21 zł |
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) planuje w 2024 r., dla województwa lubelskiego, złożyć wnioski o zezwolenie na realizację inwestycji drogowej (ZRID) dla czterech odcinków o długości ok. 61,7 km:
- S12: Piaski – Dorohucza
- S12: Dorohucza – Chełm Zachód
- S12: Chełm – Dorohusk
- DK74: obwodnica Gorajca
Natomiast do końca 2024 r. najprawdopodobniej zostaną wydane decyzje ZRID dla 16 odcinków o długości 243,1 km:
- A2: Biała Podlaska – Kijowiec
- A2: Kijowiec – Dobryń
- A2: Dobryń – granica państwa
- S12: Piaski – Dorohucza
- S12: Dorohucza – Chełm Zachód
- S12: Chełm – Dorohusk
- S17: Zamość Wschód – Zamość Południe
- S17: Zamość Południe – Tomaszów Lubelski Północ
- S17: Tomaszów Lubelski – Hrebenne
- S19: gr. woj. mazowieckiego i lubelskiego – Międzyrzec Podlaski
- S19: Międzyrzec Podlaski – Radzyń Podlaski
- S19: Radzyń Podlaski – Kock
- S19: obwodnica Kocka i Woli Skromowskiej
- S19: Kock – Lubartów Północ
- S19: Lubartów Północ – Lublin
- DK74: obwodnica Gorajca
Ceny gruntów pod drogi w województwie lubuskim
Województwo lubuskie należy do regionów o przeciętnym rozwoju gospodarczym. Wskaźnik urbanizacji należy jednocześnie do najwyższych w kraju, gęstość zaludnienia jest mała, a odsetek ludności zajmujących się rolnictwem niewielki.
Województwo odznacza się największą lesistością w Polsce. Taki stan rzeczy ma bezpośrednie przełożenie na inwestycje drogowe, ponieważ np. zrealizowana w ostatnich latach południowa obwodnica Zielonej Góry przebiega przez dawne tereny Skarbu Państwa pod zarządem Lasów Państwowych. Nie było zatem konieczności przeprowadzania wywłaszczeń.
Obecnie na obszarze województwa mają miejsce jedynie mniejsze przedsięwzięcia drogowe o znaczeniu lokalnym, natomiast historycznie największą inwestycją była ukończona kilka lat temu trasa S3. Pełni ona bardzo ważną rolę tranzytową w zachodniej części kraju, łącząc największe ośrodki gospodarcze regionu, czyli Szczecin, Gorzów Wielkopolski, Zieloną Górę, miasta Zagłębia Miedziowego oraz Wrocław.
Na terenie województwa można zauważyć niewielką zmienność cen. Najdroższe nieruchomości drogowe znajdowały się w gminach podmiejskich Zielonej Góry i Gorzowa Wielkopolskiego oraz na terenie innych miast, takie nieruchomości niejednokrotnie osiągały ceny powyżej 30 zł/m kw. (maksymalnie 56 zł/m kw.).
Średnia cena wynosi 34 zł m/kw., natomiast najczęściej grunty wyceniano na 38 zł m/kw. Ceny zanotowane na obszarach najmniej zurbanizowanych wynosiły najmniej 6 zł/m kw.
Województwo | Cena maksymalna (zł/m kw.) | Cena minimalna (zł/m kw.) | Średnia arytmetyczna (zł/m kw.) | Mediana (zł/m kw.) | Dominanta (zł/m kw.) |
---|---|---|---|---|---|
Lubuskie | 56 zł | 6 zł | 34 zł | 33 zł | 38 zł |
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) planuje w 2024 r., dla województwa lubuskiego, złożyć wnioski o zezwolenie na realizację inwestycji drogowej (ZRID) dla dwóch odcinków o długości ok. 13,4 km:
- DK2: dostosowanie odcinka byłego przejścia granicznego do parametrów autostrady
- DK29: obwodnica Krosna Odrzańskie
Ceny gruntów pod drogi w województwie łódzkim
Sieć drogowa w województwie łódzkim jest dość dobrze rozbudowana. Województwo charakteryzuje się wysokim stopniem urbanizacji oraz dużą gęstością zaludnienia. Pomimo pewnych problemów strukturalnych, bezrobocie w skali województwa jest niewielkie, a PKB na mieszkańca dość wysokie.
Największym obecnie zapowiadanym projektem drogowym jest rozbudowa trasy S12 (Opoczno-Piotrków Trybunalski). Przedsięwzięcie to będzie wiązało się z koniecznością przeprowadzenia licznych wywłaszczeń. Trasa biegnie przez tereny wiejskie, które są intensywnie użytkowane rolniczo, a także charakteryzują się gęstą zabudową zagrodową.
Na terenie województwa można zaobserwować dużą rozpiętość cenową. Najdroższe nieruchomości drogowe zanotowano w gminach podmiejskich Łodzi oraz na terenie innych większych ośrodków miejskich. Niejednokrotnie osiągały one ceny powyżej 60 zł/m kw., czasami nawet powyżej 100 zł/m kw. (rekordowo 125 zł/m kw.).
Zdecydowana większość transakcji na terenie województwa, ok. 80%, zawarta była z ceną do 60 zł/m kw., a średnia wyniosła 42 zł/m kw. Najczęstszą ceną transakcyjną była natomiast kwota 22 zł m/kw., a najniższe wyceny opiewały na 9 zł/m kw.
Województwo | Cena maksymalna (zł/m kw.) | Cena minimalna (zł/m kw.) | Średnia arytmetyczna (zł/m kw.) | Mediana (zł/m kw.) | Dominanta (zł/m kw.) |
---|---|---|---|---|---|
Łódzkie | 125 zł | 9 zł | 42 zł | 34 zł | 22 zł |
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) planuje w 2024 r., dla województwa łódzkiego, złożyć wnioski o zezwolenie na realizację inwestycji drogowej (ZRID) dla jednego odcinka o długości 92,2 km:
- A2: Łódź Północ – Konotopa poszerzenie autostrady o dodatkowy pas ruchu
Ceny gruntów pod drogi w województwie małopolskim
Województwo małopolskie odznacza się niskim stopniem urbanizacji, ponieważ większość ludzi mieszka poza miastami. Jednocześnie gęstość zaludnienia jest bardzo wysoka (druga po województwie śląskim), bezrobocie niewielkie, a PKB na mieszkańca wysokie. Dodatkowo region posiada liczne walory turystyczne, które mają znaczny wpływ na ceny nieruchomości – zwłaszcza na terenach górskich i w Krakowie.
Obecnie na terenie województwa realizowane są liczne inwestycje drogowe. Należą do nich m.in. budowa trasy S7, drogi krajowej 47, a także północnej obwodnicy Krakowa (S52).
W województwie notuje się bardzo dużą zmienność cen. Najdroższe nieruchomości drogowe znajdowały się w gminach podmiejskich Krakowa oraz na terenie innych większych miast, takie nieruchomości niejednokrotnie osiągały ceny powyżej 120 zł/m kw., czasami nawet powyżej 160 zł/m kw. (maksymalnie 217 zł/m kw.).
Poza dużymi miastami transakcje najczęściej opiewały na kwotę 68 zł/m kw. (najwyższa dominanta w kraju) przy średniej 77 zł/m kw. Najniżej wyceno natomiast grunty z dala od większych miast, które przeznaczano pod drogi lokalne – najmniej płacono po 8 zł/m kw.
Województwo | Cena maksymalna (zł/m kw.) | Cena minimalna (zł/m kw.) | Średnia arytmetyczna (zł/m kw.) | Mediana (zł/m kw.) | Dominanta (zł/m kw.) |
---|---|---|---|---|---|
Małopolskie | 217 zł | 8 zł | 77 zł | 60 zł | 68 zł |
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) planuje w 2024 r., dla województwa małopolskiego, złożyć wnioski o zezwolenie na realizację inwestycji drogowej (ZRID) dla czterech odcinków o długości ok. 37,7 km:
- DK7: przebudowa układu drogowego Kraków – Libertów – Gaj
- DK79: rozbudowa od gr. woj. świętokrzyskiego i małopolskiego do Krakowa – z podziałem na III fragmenty
Natomiast do końca 2024 r. najprawdopodobniej zostanie wydana decyzja ZRID dla jednego odcinka o długości ok. 12,2 km:
- DK79: rozbudowa gr. woj. świętokrzyskiego i małopolskiego – Kraków
Ceny gruntów pod drogi w województwie mazowieckim
Województwo mazowieckie jako całość odznacza się najwyższym PKB na mieszkańca, wysokim wskaźnikiem urbanizacji oraz dużą gęstością zaludnienia. Na szczególną uwagę zasługuje przy tym aglomeracja warszawska, która stanowi obecnie ekonomiczne centrum kraju. Wszystko to sprawia, że województwo od lat znajduje się w czołówce regionów o największej liczbie inwestycji drogowych. Obecnie trwają intensywne prace przy budowie drogi S7 i autostrady A2, planowane jest także otoczenie Warszawy kolejną obwodnicą, tj. drogą A50 (tzw. „drugim ringiem”). Oprócz tego stale realizowane są pomniejsze przedsięwzięcia, zwłaszcza na terenach miast satelickich stolicy.
Na obszarze województwa można było zaobserwować dużą rozpiętość cenową. Najdroższe grunty drogowe były położone w gminach podwarszawskich i niejednokrotnie osiągały ceny powyżej 100 zł/m kw., czasami nawet do 180 zł/m kw. Na dużo mniej wyceniano nieruchomości drogowe położone na terenach wiejskich i w małych miastach, ponieważ średnia wynosiła 43 zł/m kw., natomiast dominanta zaledwie 16 zł/m kw. (druga najniższa wartość w kraju po województwie kujawsko-pomorskim).
Grunty pod budowę dróg lokalnych w sporym oddaleniu od stolicy kosztowały najmniej, czasami ich wartość oszacowywano na zaledwie 7 zł/m kw.
Województwo | Cena maksymalna (zł/m kw.) | Cena minimalna (zł/m kw.) | Średnia arytmetyczna (zł/m kw.) | Mediana (zł/m kw.) | Dominanta (zł/m kw.) |
---|---|---|---|---|---|
Mazowieckie | 180 zł | 7 zł | 43 zł | 30 zł | 16 zł |
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) planuje w 2024 r., dla województwa mazowieckiego, złożyć wnioski o zezwolenie na realizację inwestycji drogowej (ZRID) dla dwóch odcinków o długości ok. 28,6 km:
- S7: Czosnów – Kiełpin
- DK53: rozbudowa Myszyniec – Kadzidło
Natomiast do końca 2024 r. najprawdopodobniej zostanie wydana decyzja ZRID dla jednego odcinka o długości ok. 11,3 km:
- DK50: obwodnica Kołbieli
Ceny gruntów pod drogi w województwie opolskim
Województwo opolskie jest najmniejszym województwem. Jedynie nieco ponad połowa jego ludności to mieszkańcy miast. Gęstość zaludnienia jest w skali kraju przeciętna, podobnie jak PKB na mieszkańca oraz inne wskaźniki gospodarcze, np. stopa bezrobocia. Województwo pełni ważną funkcję tranzytową, łącząc za sprawą autostrady A4 zachód kraju (pośrednio Niemcy) z rozwiniętym ekonomicznie południem – tj. województwem śląskim i aglomeracją krakowską.
Obecnie najważniejszą inwestycją drogową w województwie opolskim jest planowana trasa S11, na którą Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) ogłosiła przetarg. Jej budowa będzie wiązać się z licznymi wywłaszczeniami gruntów, ponieważ na obszarze województwa opolskiego przebiega głównie przez tereny użytkowane rolniczo.
Na obszarze województwa można było zaobserwować małą zmienność cen. Najdroższe nieruchomości drogowe zanotowano w gminach podmiejskich Opola oraz na terenie mniejszych miast, takie nieruchomości niejednokrotnie osiągały ceny powyżej 30 zł/m kw. (maksymalnie 43 zł m/kw.).
Zdecydowanie najwięcej transakcji zawierano natomiast z cenami od 15 do 30 zł/m kw. przy dominancie 24 zł/m kw. i średniej 21 zł/m kw. Najtańsze były grunty przeznaczone pod budowę dróg lokalnych, w oddaleniu od ośrodków miejskich – wyceniano je nawet na 5 zł/m kw.
Województwo | Cena maksymalna (zł/m kw.) | Cena minimalna (zł/m kw.) | Średnia arytmetyczna (zł/m kw.) | Mediana (zł/m kw.) | Dominanta (zł/m kw.) |
---|---|---|---|---|---|
Opolskie | 43 zł | 5 zł | 21 zł | 20 zł | 24 zł |
Ceny gruntów pod drogi w województwie podkarpackim
Obszar województwa podkarpackiego pełni ważną rolę strategiczną i komunikacyjną, łącząc południe Europy Środkowej z krajami bałtyckimi. Przez jego obszar przebiegają również ważne szlaki tranzytowe na Ukrainę. Obecnie w województwie realizowany jest fragment projektu drogowego Via Carpatia (Saloniki-Kłajpeda), a konkretniej budowa trasy S19. Oprócz tego trwają prace przygotowawcze pod budowę drogi S74 i drogi krajowej 73.
Województwo podkarpackie charakteryzuje się najmniejszym stopniem zurbanizowania w Polsce (większość ludzi mieszka na wsiach), z kolei gęstość zaludnienia jest dość duża. Generowane PKB na mieszkańca należy do najniższych w kraju, co wynika z małego uprzemysłowienia i dużej liczby ludzi zatrudnionych w sektorze rolniczym. Należy przy tym zaznaczyć, że znaczna część tego województwa jest trudna do zagospodarowania pod uprawy z racji na niesprzyjające ukształtowanie terenu (górzyste). Dodatkowo występuje, charakterystyczne dla ziem byłego zaboru austriackiego, znaczne rozdrobnienie własnościowe gruntów. Pomimo tego – uśredniając – jakość gleb uprawnych jest dobra, a warunki klimatyczne są korzystne.
Na terenie województwa można zaobserwować małą zmienność cen. Najdroższe nieruchomości drogowe znajdowały się w gminach podmiejskich Rzeszowa oraz w innych większych miastach, takie nieruchomości osiągały niejednokrotnie ceny powyżej 40 zł/m kw. (maksymalnie 50 zł/m kw.).
Nieruchomości drogowe położone na pozostałych terenach wiejskich i w małych miastach były tańsze, ponieważ średnia wyniosła 29 zł/m kw. Dominanta z kolei osiągnęła 31 zł/m kw. Co ciekawe, najtańsze grunty były 3 razy droższe niż w bardziej rozwiniętych ekonomicznie województwach opolskim czy zachodniopomorskim, a równe dominancie w województwie kujawsko-pomorskim. Nawet za nieruchomości przeznaczone pod drogi lokalne, o najmniejszym znaczeniu komunikacyjnym, płacono w przebadanej próbie najmniej 15 zł/m kw.
Województwo | Cena maksymalna (zł/m kw.) | Cena minimalna (zł/m kw.) | Średnia arytmetyczna (zł/m kw.) | Mediana (zł/m kw.) | Dominanta (zł/m kw.) |
---|---|---|---|---|---|
Podkarpackie | 50 zł | 15 zł | 29 zł | 26 zł | 31 zł |
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) planuje w 2024 r., dla województwa podkarpackiego, złożyć wnioski o zezwolenie na realizację inwestycji drogowej (ZRID) dla jednego odcinka o długości ok. 12,5 km:
- S19: Domaradz – Iskrzynia
Natomiast do końca 2024 r. najprawdopodobniej zostaną wydane decyzje ZRID dla trzech odcinków o długości ok. 44,5 km:
- S19: Dukla – Barwinek
- S19: Domaradz – Iskrzynia
- S19: Sokołów Małopolski – Jasionka (dobudowa II jezdni)
Ceny gruntów pod drogi w województwie podlaskim
Województwo podlaskie odznacza się najniższą gęstością zaludnienia w kraju, przy czym ludność w przeważającej mierze zamieszkuje w miastach. Co ciekawe, większość z osób żyjących na wsi faktycznie pracuje w sektorze rolniczym. Wskaźniki makroekonomiczne nie należą do najlepszych – PKB na mieszkańca jest niskie, a bezrobocie na tle kraju dość wysokie.
Zapóźnienie komunikacyjne województwa jest obecnie nadrabiane. Trwają prace przy budowie trasy S19 (wspomniana wyżej Via Carpatia), a także przy budowie drogi S61 oraz obwodnicach Sztabina i Suchowoli. Dodatkowo planowana jest budowa drogi S16 (Ełk-Knyszyn), a także realizowane są liczne pomniejsze inwestycje na szczeblach powiatowych i gminnych.
Na terenie województwa nie zanotowano dużej zmienności cen, ich rozkład jest zbliżony do tzw. rozkładu normalnego. Najdroższe nieruchomości drogowe były położone w gminach podmiejskich Suwałk i Białegostoku oraz na terenie mniejszych miast, takie nieruchomości niejednokrotnie osiągały ceny powyżej 40 zł/m kw. (maksymalnie 47 zł/m kw.).
W województwie najwięcej transakcji zawieranych było z cenami od 15 do 30 zł/m kw. z dominantą w wysokości 25 zł/m kw. Średnia wyniosła natomiast 24 zł/m kw. Najtańsze grunty – pozyskiwane pod drogi o najmniejszym znaczeniu, na obszarach niezurbanizowanych – wyceniano na zaledwie 4 zł/m kw. Stanowi to najniższą zaobserwowaną wartość w skali całego kraju.
Województwo | Cena maksymalna (zł/m kw.) | Cena minimalna (zł/m kw.) | Średnia arytmetyczna (zł/m kw.) | Mediana (zł/m kw.) | Dominanta (zł/m kw.) |
---|---|---|---|---|---|
Podlaskie | 47 zł | 4 zł | 24 zł | 25 zł | 25 zł |
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) planuje w 2024 r., dla województwa podlaskiego, złożyć wnioski o zezwolenie na realizację inwestycji drogowej (ZRID) dla dwóch odcinków o długości ok. 21,8 km:
- S19: Czarna Białostocka – Białystok Północ
- S19: Białystok Północ – Dobrzyniewo
Natomiast do końca 2024 r. najprawdopodobniej zostaną wydane decyzje ZRID dla dwóch odcinków o długości ok. 16,6 km:
- S19: Dobrzyniewo – Białystok Zachód
- S19: Deniski – Haćki
Od początku roku zostały uzyskane decyzje ZRID dla odcinków:
- S19: Malewice – Chlebczyn (ok. 25 km)
- DK66: obwodnica Bielska Podlaskiego (2,92 km)
Ceny gruntów pod drogi w województwie pomorskim
Województwo pomorskie odznacza się dużym terytorialnie zróżnicowaniem gospodarczym. Obszary aglomeracji trójmiejskiej są na tle kraju bardzo wysoko rozwinięte, a atrakcyjność turystyczna obszarów nadmorskich wpływa na wysokie ceny znajdujących się tam nieruchomości. Tereny położone na południowy zachód należą do regionów słabiej rozwiniętych. Uśredniając, PKB na mieszkańca jest w tym województwie wysokie, bezrobocie natomiast niskie, podobnie jak udział ludności zamieszkującej poza miastami. Gęstość zaludnienia należy przy tym do wyższych w kraju.
Największym obecnie realizowanym projektem drogowym w województwie pomorskim jest budowa drogi S6. Oprócz tego w planach są m.in. budowy obwodnic: Słupska i Kobylnicy, Sztumu, Człuchowa, Starogardu Gdańskiego.
Zróżnicowanie ekonomiczne regionu wpływa na dość dużą zmienność cen (rozpiętość cenową). Najdroższe nieruchomości drogowe zarejestrowano w gminach podmiejskich Trójmiasta oraz na terenie innych – zwłaszcza nadmorskich – miast, takie nieruchomości niejednokrotnie osiągały ceny powyżej 50 zł/m kw., czasami nawet powyżej 100 zł/m kw. (maksymalnie 140 zł/m kw.) Cena nieruchomości drogowych położonych na terenach wiejskich i w małych miastach była dużo niższa, w efekcie średnia wyniosła 37 zł/m kw. przy dominancie 32 zł/m kw.
Najniższe ceny zanotowano w przypadku nieruchomości przeznaczonych pod drogi lokalne, na obszarach wiejskich z dala od większych miast. W ich przypadku grunty wyceniano czasem na zaledwie 10 zł/m kw.
Województwo | Cena maksymalna (zł/m kw.) | Cena minimalna (zł/m kw.) | Średnia arytmetyczna (zł/m kw.) | Mediana (zł/m kw.) | Dominanta (zł/m kw.) |
---|---|---|---|---|---|
Pomorskie | 140 zł | 10 zł | 37 zł | 30 zł | 32 zł |
Ceny gruntów pod drogi w województwie śląskim
Województwem o największym stopniu urbanizacji oraz zagęszczeniu ludności jest województwo śląskie. Odznacza się ono przy tym korzystnymi wskaźnikami ekonomicznymi – PKB na mieszkańca jest wysokie, a bezrobocie niewielkie. Odsetek ludności pracujących w sektorze rolniczym jest także mały, zbliżony do większości wysokorozwiniętych krajów zachodnioeuropejskich.
Pomimo tego, że sieć komunikacyjna województwa śląskiego – na tle kraju – jest bardzo dobrze rozwinięta, obecnie na jego obszarze trwa szereg prac modernizacyjnych oraz budowa nowych dróg. Aktualnie największym projektem jest realizacja trasy S1. W planach są także m.in. budowa drogi S11, a także obwodnic: Blachowni, Świerklańca, Goleniowa, Pradła i Kroczyc.
Co ciekawe, na terenie województwa można było zaobserwować bardzo dużą rozpiętość cenową (największą w kraju). Najdroższe nieruchomości drogowe znajdowały się w gminach podmiejskich największych miast (powyżej 150 tys. mieszkańców) oraz na terenie mniejszych miast, takie nieruchomości niejednokrotnie osiągały ceny powyżej 80 zł/m kw., czasami nawet powyżej 180 zł/m kw. (maksymalnie aż 280 zł/m kw.).
Generalnie wysokie były także ceny nieruchomości drogowych położonych na terenach wiejskich i w małych miastach, ponieważ średnia dla województwa wyniosła 51 zł/m kw. z dominantą w wysokości 40 zł m/kw. Zdarzały się jednak inwestycje lokalne, o niewielkim znaczeniu komunikacyjnym, pod które pozyskiwano grunty w cenach zaledwie 6 zł/m kw.
Województwo | Cena maksymalna (zł/m kw.) | Cena minimalna (zł/m kw.) | Średnia arytmetyczna (zł/m kw.) | Mediana (zł/m kw.) | Dominanta (zł/m kw.) |
---|---|---|---|---|---|
Śląskie | 280 zł | 6 zł | 51 zł | 46 zł | 40 zł |
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) planuje w 2024 r., dla województwa śląskiego, uzyskać decyzje ZRID dla pięciu odcinków o długości ok. 40 km:
- S1: Kosztowy – Bieruń
- S1: Bieruń – Oświęcim z obwodnicą Bierunia
- DK78: obwodnica Pradeł
- DK78: obwodnica Kroczyc
- DK78: obwodnica Szczekocin i Goleniów
Od początku roku została uzyskana decyzja ZRID dla odcinka:
- DK78: obwodnicy Poręby i Zawiercia (ok. 7 km)
Ceny gruntów pod drogi w województwie świętokrzyskim
Województwo świętokrzyskie ma drugi najniższy wskaźnik urbanizacji (po województwie podkarpackim), jako całość odznacza się niskim PKB na mieszkańca, dość wysokim bezrobociem, a gęstość zaludnienia jest średnia. Odsetek ludności zajmującej się pracą w sektorze rolniczym jest przy tym bardzo wysoki. Województwo dzieli się na dwa wyraźne regiony gospodarcze – ośrodki przemysłowe ulokowane są na północy, natomiast południe ma charakter wybitnie rolniczy.
Obecnie na terenie województwa realizowany jest jeden bardzo duży projekt infrastrukturalny – budowa trasy S74. Oprócz tego modernizowane są drogi o znaczeniu lokalnym i powiatowym, a także trwają prace przy budowie obwodnicy Wąchocka. W planach są też obwodnice Starachowic, Chmielnika i Osieka.
Na terenie województwa można zaobserwować dość dużą zmienność cen. Najdroższe nieruchomości drogowe zanotowano w gminach podmiejskich Kielc oraz na terenie mniejszych miast z rozwiniętym przemysłem, takie nieruchomości niejednokrotnie osiągały ceny powyżej 50 zł/m kw., czasami nawet powyżej 70 zł/m kw. (maksymalnie 87 zł/m kw.).
W województwie średnia cena nieruchomości drogowych wyniosła 37 zł/m kw., przy czym najwięcej transakcji zawieranych było z cenami do 30 zł/m kw. (dominanta wyniosła 19 zł/m kw.). Najniższe ceny zanotowano na obszarach najsłabiej zurbanizowanych, z dala od większych miast. Za grunty pod drogi lokalne płacono najmniej 5 zł/m kw.
Województwo | Cena maksymalna (zł/m kw.) | Cena minimalna (zł/m kw.) | Średnia arytmetyczna (zł/m kw.) | Mediana (zł/m kw.) | Dominanta (zł/m kw.) |
---|---|---|---|---|---|
Świętokrzyskie | 87 zł | 5 zł | 37 zł | 30 zł | 19 zł |
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) planuje w 2024 r., dla województwa świętokrzyskiego, złożyć wnioski o zezwolenie na realizację inwestycji drogowej (ZRID) dla czterech odcinków o długości ok. 63,6 km:
- DK9: obwodnica Ostrowca Świętokrzyskiego
- S74: Kielce Zachód – Kielce (DK73)
- S74: gr. woj. łódzkiego i świętokrzyskiego – Mniów
- S74: Łagów – Opatów
Natomiast do końca 2024 r. najprawdopodobniej zostaną wydane decyzje ZRID dla trzech odcinków o długości ok. 33,6 km:
- S74: Mniów – Kielce Zachód
- DK9: obwodnica Ostrowca Świętokrzyskiego (odc. Rudka – Jacentów)
- DK73: obwodnica Morawicy i Woli Morawickiej
Ceny gruntów pod drogi w warmińsko-mazurskim
Województwo warmińsko-mazurskie nie jest województwem dobrze rozwiniętym ekonomicznie. Bezrobocie – na tle kraju – jest wysokie, a PKB na mieszkańca niewielkie. Obszar ten odznacza się niską gęstością zaludnienia, przy czym większość ludności mieszka w miastach (wszystkie wartości są zbliżone do województwa podlaskiego).
Największym projektem infrastrukturalnym w regionie jest częściowo już realizowana, a częściowo w przygotowaniu, budowa trasy S16 (Ełk-Olsztyn). W planach inwestycyjnych jest także droga S5 oraz obwodnice ważniejszych miast regionu, m.in. Szczytna, Piszu, Dobrego Miasta.
Na terenie województwa zaobserwowano rozkład cen zbliżony do tzw. rozkładu normalnego, czyli charakteryzujący się małą rozpiętością wartości. Najdroższe nieruchomości drogowe znajdowały się w gminach podmiejskich Elbląga, Ełku i Olsztyna oraz na terenie mniejszych miast, takie nieruchomości niejednokrotnie osiągały ceny powyżej 30 zł/m kw., czasami powyżej 50 zł/m kw. (maksymalnie 60 zł/m kw.).
Na obszarze województwa najwięcej transakcji zawieranych było z cenami od 20 do 40 zł/m kw. (średnia 25 zł/m kw.). Natomiast najczęstszą kwotą, jaka była wypłacana za grunty, jest 31 zł/m kw. Najtańsze nieruchomości, na terenach wiejskich i w małych miastach, wyceniane były natomiast na 16 zł/m kw. Co ciekawe, jest to najwyższa wartość minimalna zaobserwowana w badanej próbie. Przekracza ona nawet cenę dominanty w województwie kujawsko-pomorskim (15 zł m/kw.) i jest równa dominancie w województwie mazowieckim.
Województwo | Cena maksymalna (zł/m kw.) | Cena minimalna (zł/m kw.) | Średnia arytmetyczna (zł/m kw.) | Mediana (zł/m kw.) | Dominanta (zł/m kw.) |
---|---|---|---|---|---|
Warmińsko-mazurskie | 60 zł | 16 zł | 25 zł | 22 zł | 31 zł |
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) planuje w 2024 r., dla województwa warmińsko-mazurskiego, złożyć wniosek o zezwolenie na realizację inwestycji drogowej (ZRID) dla jeden odcinek o długości ok 3,2:
- DK65: obwodnica Gąsek
Ceny gruntów pod drogi w województwie wielkopolskim
Województwo wielkopolskie jest obszarem o średniej gęstości zaludnienia, a poziom urbanizacji jest niewielki. Województwo odznacza się przy tym wysokim wskaźnikiem PKB na mieszkańca i wyjątkowo niskim bezrobociem. Znaczną część województwa zajmują wysokotowarowe gospodarstwa rolne o średniej i dużej wielkości.
Przez obszar województwa przebiegają kluczowe dla kraju trasy komunikacyjne (autostrada A2, droga S5). Obecnie, z większych inwestycji drogowych, realizowane są obwodnice Grzymiszewa, Koźmina Wielkopolskiego, Grodziska Wielkopolskiego i Żodynia. W przygotowaniu jest też duży projekt przebudowy trasy S11.
Jak wynika z analizy, na terenie województwa występuje niewielka zmienność cen. Najdroższe nieruchomości drogowe były położone w gminach podmiejskich Poznania oraz na terenie mniejszych miast, takie nieruchomości często przekraczały ceny 70 zł/m kw., czasami sięgając powyżej 100 zł/m kw. (maksymalnie 180 zł/m kw.).
Średnia cena, uwzględniając dane z obszarów wiejskich i małych miast, była wysoka, ponieważ osiągnęła 58 zł m/kw., tyle samo wyniosła też dominanta – druga najwyższa po województwie małopolskim.
Trzeba jednak pamiętać, że w województwie zdarzały się także ceny transakcyjne w wysokości zaledwie 5 zł/m kw. Dotyczyły one inwestycji lokalnych, na obszarach oddalonych od większych ośrodków miejskich.
Województwo | Cena maksymalna (zł/m kw.) | Cena minimalna (zł/m kw.) | Średnia arytmetyczna (zł/m kw.) | Mediana (zł/m kw.) | Dominanta (zł/m kw.) |
---|---|---|---|---|---|
Wielkopolskie | 180 zł | 10 zł | 58 zł | 50 zł | 58 zł |
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) planuje w 2024 r., dla województwa wielkopolskiego, uzyskać decyzję ZRID dla odcinka o długości ok.5,9 km:
- DK15: obwodnica Koźmina Wielkopolskiego
Ceny gruntów pod drogi w województwie zachodniopomorskim
Województwo zachodniopomorskie odznacza się przeciętnymi na tle kraju parametrami ekonomicznymi, które lokują je w środku stawki. Stopień urbanizacji należy do najwyższych w kraju, a gęstość zaludnienia jest niewielka. Dużą część regionu zajmują użytki rolne. Południowo-zachodnia część województwa (Równina Pyrzycka) należy do regionów o najbardziej urodzajnych glebach w Polsce.
Z racji na strategiczne położenie, na terenie województwa realizowanych jest bardzo wiele inwestycji drogowych. Największymi są budowa końcowego odcinka trasy S3 (Troszyn-Świnoujście), a także dróg S11 i S6. Obecnie trwają też prace przy budowie obwodnic Gryfina i Szczecinka. GDDKiA ogłosiła również przetargi na budowę drogi S10 oraz obwodnic Wałcza i Rusinowa.
Na terenie województwa można było zaobserwować niewielką zmienność cen. Wyższe ceny dotyczyły nieruchomości z gmin podmiejskich Szczecina i miast nadbałtyckich, a także na terenie mniejszych miast, takie nieruchomości niejednokrotnie osiągały niejednokrotnie ceny powyżej 40 zł/m kw. (maksymalnie 106 zł/m kw.)
Na obszarze województwa najwięcej transakcji zawieranych było z cenami od 20 do 40 zł/m kw. ze średnią 34 zł/m kw. (dominanta 36 zł/m kw.). W przypadku realizacji dróg o najmniejszym znaczeniu, położonych na obszarach wiejskich, ceny bywały dużo niższe – wynosiły nawet 5 zł/m kw.
Województwo | Cena maksymalna (zł/m kw.) | Cena minimalna (zł/m kw.) | Średnia arytmetyczna (zł/m kw.) | Mediana (zł/m kw.) | Dominanta (zł/m kw.) |
---|---|---|---|---|---|
Zachodniopomorskie | 106 zł | 5 zł | 34 zł | 33 zł | 36 zł |
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) planuje w 2024 r., dla województwa świętokrzyskiego, złożyć wnioski o zezwolenie na realizację inwestycji drogowej (ZRID) dla pięciu odcinków o długości ok. 57,3 km:
- DK10: obwodnica Mierzyna
- S6: Kołbaskowo – Dołuje
- S6: Dołuje – Police
- S6: Police – Goleniów
- DK22: obwodnica Szwecji
Natomiast do końca 2024 r. najprawdopodobniej zostaną wydane decyzje ZRID dla trzech odcinków o długości ok. 29,7 km:
- S6 Kołbaskowo – Dołuje
- S6 Dołuje – Police
- DK10 obwodnica Mierzyna
Ceny gruntów drogowych – podsumowanie
W obliczu dynamicznie rozwijającej się infrastruktury komunikacyjnej w Polsce, wywłaszczenia pod inwestycje drogowe stają się coraz bardziej powszechnym zjawiskiem. Raport wyraźnie wskazuje na znaczące różnice cenowe za grunty przeznaczone pod budowę dróg w poszczególnych województwach. Warto tu zaznaczyć, że nie istnieją jednolite „taryfy” cen dla nieruchomości, a każdy przypadek wywłaszczenia rozpatrywany jest indywidualnie. Kwoty odszkodowań – nawet w odniesieniu do tej samej inwestycji – mogą więc znacząco różnić się w zależności od położenia nieruchomości, potencjału dochodowego gruntów oraz innych czynników.
Znaczenie lokalizacji na wartość nieruchomości, szczególnie w aglomeracjach miejskich i regionach turystycznych, jest nie do przecenienia. Jednocześnie w województwach o mniejszym zagęszczeniu ludności, a także na obszarach mniej zurbanizowanych (wiejskich), wartości te są nominalnie niższe. Wszystko to wpływa na bardzo duże zróżnicowanie kwot odszkodowań w skali kraju. Najtańsze grunty pod drogi wyceniano bowiem na zaledwie 4 zł/m kw. (w województwie podlaskim), podczas gdy najdroższe aż na 280 zł m/kw. (w województwie małopolskim). Trzeba też mieć na uwadze, że metodologia wyceny gruntów pod drogi jest bardzo skomplikowana. Zastosowanie ma m.in. „mała zasada korzyści” (przeczytaj artykuł: Mała zasada korzyści – wycena gruntów pod drogi), przez co uzyskiwane za nie ceny mogą odbiegać od wartości ofertowych/rynkowych porównywalnych nieruchomości w danym regionie.
W obliczu tak złożonego i kontrowersyjnego procesu, jakim jest wywłaszczenie, często niezwykle ważne jest, aby osoby nim dotknięte skorzystały z profesjonalnego wsparcia prawnego. Ekspert wyspecjalizowany w prawie nieruchomości pomoże nie tylko w zrozumieniu przysługujących stronie praw i obowiązków, ale również w postępowaniach odwoławczych, co w wielu przypadkach może przynieść znaczące korzyści finansowe. W związku z tym, zaleca się, aby każda osoba lub podmiot stojący w obliczu wywłaszczenia pod inwestycje drogowe skorzystał z porady prawnej, aby zapewnić sobie najlepszą możliwą ochronę interesów.
Droga do elektrowni jądrowej w Lubiatowie – kwestia wywłaszczeń
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) otrzymała kluczową decyzję środowiskową (DŚU) dla fragmentu drogi, która połączy elektrownię jądrową Lubiatowo-Kopalino z trasą ekspresową S6. Poznaj …
Wywłaszczenie lasu pod drogę S1: historia Kazimierza Mynarskiego
Nieprawidłowości w wycenach, przewlekłe postępowania i brak wiedzy prawnej – to główne przeszkody, z którymi muszą mierzyć się osoby wywłaszczane. Bez szybkiej reakcji i specjalistycznego …