Odszkodowania za wywłaszczenie pod drogi – wysokość odszkodowania za wywłaszczenie pod drogi (2024)

Obecnie najpowszechniejszymi wywłaszczeniami są te związane z realizacjami inwestycji drogowych. Nie ma przy tym jednolitych „taryf”, a kwoty odszkodowań różnią się bardzo mocno w zależności od lokalizacji nieruchomości. Przeczytaj dzisiejszy raport i dowiedz się, jak kształtują się ceny gruntów pod drogi w poszczególnych województwach.

Wywłaszczenia pod drogi – charakterystyka problemu

Rozwój gospodarczy wiąże się z rozwojem transportu. Budowa nowych dróg oraz modernizacja istniejących wymagają pozyskiwania nowych gruntów. Odbywa się to w drodze tzw. wywłaszczenia, czyli przymusowego odebrania praw do nieruchomości. Aby ułatwić proces, uchwalono Ustawę z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych. Akt ten umożliwia szybkie przejmowanie gruntów, ponieważ zezwoleniom na realizację inwestycji drogowych (decyzje ZRID) niemal zawsze nadawany jest rygor natychmiastowej wykonalności. Pozwala on inwestorowi od razu zająć nieruchomość, natomiast odszkodowanie za wywłaszczenie powinno zostać ustalone po 60 dniach (w praktyce trwa to znacznie dłużej).

Czy istnieją stałe stawki za grunty przejęte pod drogi? Każda sytuacja jest rozpatrywana indywidualnie, a odszkodowanie organ ustala w oparciu o wycenę rzeczoznawcy majątkowego. W tym celu specjalista sporządza tzw. operat szacunkowy. Kluczowym czynnikiem mającym wpływ na ceny gruntów pod drogi jest lokalizacja. Generalnie najwyżej wyceniane nieruchomości znajdują się w aglomeracjach dużych miast, a także w miejscowościach turystycznych. Trzeba mieć przy tym na uwadze, że najczęściej w skali kraju wywłaszczane są grunty rolne. W województwach tradycyjnie rolniczych, o najmniejszym zagęszczeniu ludności, ziemia jest nominalnie tańsza w porównaniu do regionów bardziej rozwiniętych gospodarczo i bardziej zurbanizowanych. Na cenę gruntów ma bowiem duży wpływ możliwość ich użytkowania, tj. potencjał dochodowy.

Raport powstał w celu orientacyjnego ukazania, jak kształtują się ceny gruntów pod drogi w poszczególnych województwach. Informacje zbierane były przez okres ok. 10 lat i są aktualne na marzec 2024 r. Analiza obejmuje ponad 2 tysiące cen transakcyjnych. Dane pochodzą z operatów szacunkowych klientów Kancelarii Prawnej Inlegis oraz innych dostępnych baz źródłowych (źródła własne).

Odszkodowania za wywłaszczenie gruntów rolnych w Polsce

Jak kształtowała się wysokości odszkodowań uzyskiwanych za wywłaszczenie gruntów rolnych w Polsce, w których klientów reprezentowała Kancelaria Prawna Inlegis? W trakcie analizy przebadano wyniki prawie 200 postępowań dotyczących wywłaszczanych gruntów rolnych z terenów wiejskich z obszaru całego kraju. Z badania wyłączono nieruchomości z gmin podmiejskich największych miast wojewódzkich, gdzie kwoty odszkodowań bardzo często przekraczają 100 zł/m kw.

Na terenie kraju można było zaobserwować dość dużą zmienność cen (rozpiętość cenową). Najwyższe kwoty odszkodowań wypłacane były za nieruchomości położone na obrzeżach miast, takie nieruchomości niejednokrotnie osiągały ceny powyżej 60 zł/m kw. Średnia jednostkowa kwota odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości rolne położone na terenach wiejskich wynosiła 32 zł/m kw., przy najczęstszej wypłacanej kwocie 31 zł/m kw.

Ceny gruntów drogowych w Polsce – tabela