Europejski nakaz zapłaty

Postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty (w dalszej części artykułu jako: „ENZ”) wprowadza Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1896/2006 (dalej jako: „Rozporządzenie”).
Na jego podstawie wierzyciel może dochodzić spłaty należności pieniężnych w sprawach handlowych i cywilnych od dłużników mających miejsce zamieszkania lub siedzibę w państwie członkowskim Unii Europejskiej (z wyjątkiem Danii).
Rozporządzenie ma na celu przyspieszenie, uproszczenie i ograniczenie kosztów postępowania sądowego w sprawach transgranicznych. Ułatwia również przepływ europejskich nakazów zapłaty, które są uznawane i wykonywane we wszystkich krajach UE.
Postępowanie w sprawie ENZ ma zastosowanie do spraw, w których co najmniej jedna ze stron mieszka w kraju UE innym niż kraj, w którym złożono pozew o wydanie nakazu zapłaty. Wyjątkiem są sprawy skarbowe, celne, administracyjne, majątkowe wynikające ze stosunków małżeńskich, sprawy dotyczące odpowiedzialności państwa oraz upadłości i postępowania związanego z likwidacją niewypłacalnych spółek, do których to nie stosuje się postępowania w sprawie wydania ENZ.
Przechodząc do samego postępowania, należy wskazać, że podobnie jak w polskiej procedurze, opłata sądowa od pozwu wynosi 5 % wartości przedmiotu sporu. W przypadku uprawomocnienia się ENZ, zwrotowi podlega ¾ wpłaconej opłaty, zaś ¼ opłaty zostaje zasądzona od dłużnika. W przypadku wniesienia sprzeciwu od ENZ całość opłaty jest zasądzana od dłużnika w wyroku.
Pozew składa się na formularzu. Pozew musi zawierać:
(1) nazwę lub imię i nazwisko oraz adresy stron oraz oznaczenie sądu, do którego kierowany jest pozew;
(2) kwotę dochodzonego roszczenia, w tym kwotę roszczenia głównego oraz ewentualne odsetki, kary umowne i koszty;
(3) jeżeli powód dochodzi odsetek – stawkę odsetek oraz okres, za jaki żąda odsetek, chyba że zgodnie z prawem państwa członkowskiego wydania odsetki ustawowe doliczane są automatycznie do roszczenia głównego;
(4) uzasadnienie roszczenia, w tym opis okoliczności wskazanych jako podstawa roszczenia
(5) opis dowodów oraz okoliczności uzasadniające właściwość sądu;
(6) uzasadnienie transgranicznego charakteru sprawy. Dodatkowo pozew musi zawierać stosowne oświadczenia powoda o prawdziwości informacji złożonych w pozwie.
Sąd, do którego wniesiono pozew, w pierwszej kolejności weryfikuje czy spełnione zostały określone wymogi (np. właściwość sądu, transgraniczny charakter postępowania itd.), a także czy pozew wydaje się uzasadniony. Jeżeli warunki zostały spełnione, to sąd zazwyczaj w terminie 30 dni od wniesienia pozwu, wydaje europejski nakaz zapłaty.
Warto zauważyć, że Sąd wydaje ENZ wyłącznie na podstawie okoliczności faktycznych przytoczonych przez powoda w pozwie, oceniając przy tym czy roszczenie jest zasadne.
Stronie pozwanej w terminie 30 dni od dnia doręczenia nakazu zapłaty przysługuje prawo do wniesienia sprzeciwu. W przedmiotowym sprzeciwie, pozwany nie musi przytaczać okoliczności faktycznych czy wskazywać dowodów negujących istnienie roszczenia.
Wystarczającym jest ogólne zakwestionowanie roszczenia. Jeżeli powód nie zażądał, aby samo zaskarżenie europejskiego nakazu zapłaty stanowiło podstawę zakończenia toczącego się postępowania, wniesienie sprzeciwu spowoduje, że dalsze postępowanie będzie kontynuowane przed właściwymi sądami państwa członkowskiego wydania zgodnie z przepisami regulującymi zwykłe postępowanie cywilne.
Przed zwykłym sądem cywilnym wszczynana jest więc kolejna procedura, w której wszystko zaczyna się od nowa. Dzieje się tak nawet wtedy, kiedy organ właściwy do rozpoznania ENZ był jednocześnie sądem właściwym do orzekania co do istoty sprawy.
Począwszy od 14 lipca 2017 roku we wskazanym zakresie dojdzie do zmian, gdzie powód będzie uprawniony do wskazania, aby dalsze postępowanie przed sądem państwa członkowskiego wydania toczyło się według procedury europejskiego postępowania w sprawie drobnych roszczeń, o ile dochodzone roszczenie objęte jest zakresem zastosowania wskazanego aktu prawnego.
Rozporządzenie uprawnia pozwanego do złożenia przed właściwym Sądem wniosku o ponowne zbadanie ENZ po upływie 30-dniowego terminu do wniesienia sprzeciwu pod warunkiem, że nakaz zapłaty doręczono bez poświadczenia odbioru przez pozwanego oraz doręczenie nie nastąpiło w odpowiednim czasie umożliwiającym mu przygotowanie się do obrony lub pozwany nie miał możliwości przeciwstawienia się roszczeniu z powodu siły wyższej lub z powodu nadzwyczajnych okoliczności.
Brak zaskarżenia europejskiego nakazu zapłaty w przepisanym terminie będzie skutkował stwierdzeniem jego wykonalności przez sąd państwa członkowskiego wydania. Zgodnie z art. 19 rozporządzenia europejski nakaz zapłaty, który stał się wykonalny w państwie członkowskim wydania, jest uznawany i wykonywany w innych państwach członkowskich bez dodatkowej potrzeby stwierdzania wykonalności i bez możliwości sprzeciwienia się jego uznaniu.
Przepis ten znosi tzw. procedurę exequatur (czyli uzyskiwania zezwolenia na wykonanie w jednym państwie wyroku wydanego w innym państwie), co znacznie przyspiesza i upraszcza postępowanie, a także eliminuje wszelkie postępowania pośrednie poprzedzające uznanie i wykonanie ENZ.
Przytoczony przepis, ma także praktyczne znaczenie w zakresie zakazu deprecjonowania europejskich nakazów zapłaty, względem tytułów krajowych. ENZ, którego wykonalność zostanie stwierdzona w państwie wydania, będzie wykonywany np. w Polsce na takich samych warunkach jak tytuły egzekucyjne pochodzące od sądów polskich.
Kolejnym etapem jest złożenie wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, który składa się do właściwego organu państwa wydania, czyli państwa, w którym wydano europejski nakaz zapłaty. Jednak, co do zasady, postępowanie egzekucyjne prowadzone jest według zasad obowiązujących w kraju, w którym ma miejsce zamieszkania pozwany (kraj wykonania europejskiego nakazu zapłaty), trudno bowiem uznać za racjonalne złożenie przez polskiego wierzyciela wniosku o wszczęcie egzekucji do polskiego komornikiem sądowym, kiedy dłużnikiem jest hiszpański przedsiębiorca, mający siedzibę a także i swój majątek na terytorium Hiszpanii.
W celu wykonania nakazu w innym państwie członkowskim powód przedstawia właściwemu organowi egzekucyjnemu odpis nakazu, którego wykonalność została stwierdzona przez sąd wydania i który spełnia wymogi niezbędne do stwierdzenia jego autentyczności, oraz w razie potrzeby jego tłumaczenie przysięgłe.
Pozwanie o zapłatę członków zarządu spółki z o.o. przy braku tytułu egzekucyjnego przeciwko spółce
Jeden z klientów w 2020 r. zlecił Kancelarii odzyskanie należności od spółki z o. o., która winna mu była wynagrodzenie za świadczone usługi. Próby polubownego …
Nowe wytyczne zgłaszania wierzytelności w postępowaniu upadłościowym
Uwagi wstępne Udział wierzyciela w postępowaniu upadłościowym uwarunkowany jest skutecznym wniesieniem przez niego pisma procesowego – „zgłoszenia wierzytelności”. Brak zgłoszenia wierzytelności wyklucza wierzyciela z udziału …