Zażalenie na koszty postępowania sądowego

Wydając wyrok sąd co do zasady orzeka w nim także w odrębnym punkcie o kosztach postępowania.

W takiej sytuacji strona zadowolona z rozstrzygnięcia sprawy, ale kwestionująca orzeczenie w zakresie kosztów postępowania, np. z uwagi na przyjęcie przez sąd nieprawidłowej stawki zastępstwa procesowego, nie musi składać apelacji, ale zażalenie na koszty postępowania.

Zażalenie na koszty postępowania sądowego – jaki termin

Zażalenie na postanowienie o kosztach sądowych musi zostać wniesione w terminie 7 dni, a uchybienie temu terminowi pociąga za sobą konsekwencje w postaci jego odrzucenia, co zamyka nam drogę do skutecznego kwestionowania orzeczenia w zakresie kosztów postępowania.

Termin ten liczony jest od dnia ogłoszenia wyroku (jeśli był ogłoszony na rozprawie – a nie jest to  np. wyrok zaoczny lub nakaz zapłaty) lub od dnia doręczenia wyroku z uzasadnieniem. Tutaj musimy jednak pamiętać o tym, że doręczenie wyroku z uzasadnieniem następuje wyłącznie na wniosek strony złożony w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyroku.

Przykład: Wyrok został ogłoszony w dniu 15 września 2020 r. W dniu 22 września Strona wniosła o doręczenie wyroku z uzasadnieniem. Wyrok wraz z uzasadnieniem został jej doręczony 16 października 2020 r. Termin na wniesienie zażalenia na koszty postępowania w opisanej sytuacji upływa w dniu 23 października 2020 r.

Sąd właściwy do rozpoznania  zażalenia

Zażalenie na koszty postępowania sądowego wnosi się zawsze w formie pisemnej do sądu II instancji za pośrednictwem sądu I instancji, który wydał zaskarżony wyrok. Sądem II Instancji dla sądu rejonowego będzie sąd okręgowy, zaś dla sądu okręgowego sąd apelacyjny.

Jeżeli pomyłka sądu jest w miarę oczywista i wynika np. z błędu rachunkowego czy też przyjęcia niewłaściwej stawki zastępstwa – warto złożyć wniosek o rozpoznanie zażalenia przez Sąd I Instancji. Podstawę do tego stanowi art. 395 § 2 kpc. Zastosowanie tego przepisu przez sąd, który błędnie orzekł w zakresie kosztów postępowania pozwala mu na uchylenie swojego postanowienia i wydanie nowego, bez potrzeby przekazywania zażalenia do sądu II Instancji.

Jest to korzystne z punktu widzenia skarżącego, ponieważ znacznie przyśpiesza rozpoznanie sprawy i wydanie żądanego rozstrzygnięcia.

Opłata sądowa

Ustawa kosztach sądowych w sprawach cywilnych stanowi, że od zażalenia należy uiścić piątą część opłaty obliczonej jako 5% wartości przedmiotu zaskarżenia.

Przykład: Sąd obciążył stronę kosztami postępowania w wysokości 15 000,00 zł. Strona uważa natomiast, że powinna zostać obciążona kosztami w wysokości 10 800,00 zł. Wartością przedmiotu zaskarżenia będzie tutaj różnica pomiędzy wskazanymi kwotami czyli 4200,00 zł (15 000,00 – 10 800,00 zł). Obliczamy zatem 5% od wartości przedmiotu zaskarżenia, co daje nam kwotę 210,00 zł (4200,00 x 5%). Następnie obliczamy 1/5 od kwoty 210,00 zł co daje 42,00 zł. Przy wartości przedmiotu zaskarżenia wynoszącej 4200,00 zł od zażalenia na postanowienie o kosztach postepowania będziemy musieli uiścić więc opłatę w wysokości 42,00 zł.

Jeżeli jednak w wyniku dokonanych powyżej obliczeń otrzymalibyśmy kwotę niższą niż 30,00 zł, to musimy pamiętać, że zgodnie z ustawą o kosztach sądowych w sprawach cywilnych od zażalenia i tak zobowiązani będziemy uiścić opłatę minimalną, której wysokość wynosi właśnie 30,00 zł.

Wniosek o uzupełnienie wyroku

Czasem zdarza się w praktyce, że sąd w wydanym orzeczeniu w ogóle nie zawarł rozstrzygnięcia o kosztach postępowania. W takim przypadku zażalenie na koszty nie jest skutecznym sposobem kwestionowania braku orzeczenia sądu w tym zakresie.

W opisanej sytuacji właściwym działaniem jest natomiast złożenie do sądu wniosku o uzupełnienie wyroku w zakresie kosztów. Wniosek taki możemy złożyć w ciągu dwóch tygodni od ogłoszenia wyroku, a gdy doręczenie wyroku następuje z urzędu – od jego doręczenia.